Trầm cảm ở tuổi vị thành niên

Tại Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương, nam sinh Đạt im lặng trước câu hỏi của nhân viên y tế. Sau ba năm học tập chăm chỉ tại trường chuyên, Đạt đang chuẩn bị cho kỳ thi Đại học Y Hà Nội với lịch học dày đặc. Áp lực thi cử khiến em thường xuyên mất ngủ, lo âu, và có ý nghĩ tự sát. Bác sĩ chẩn đoán Đạt mắc rối loạn lo âu, trầm cảm và đã áp dụng liệu pháp tâm lý cùng thuốc điều trị. Tương tự, một nữ sinh 13 tuổi cũng phải cấp cứu do uống thuốc giảm đau liều cao sau khi cãi nhau với bố mẹ về ước mơ làm thợ xăm. Em bị tổn thương tâm lý nặng nề, mặc dù đã được cứu sống kịp thời. Theo khảo sát của UNICEF năm 2022, hàng trăm nghìn thanh thiếu niên Việt Nam gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần. Tại Viện Sức khỏe tâm thần Bạch Mai, số trẻ đến khám đã tăng gấp đôi sau đại dịch. Tỷ lệ trầm cảm ở trẻ em và thanh thiếu niên đang gia tăng, với các vấn đề lo âu, trầm cảm và tự hại bản thân trở thành mối lo ngại lớn hơn so với ba thập kỷ trước.

Các bác sĩ cảnh báo rằng sức khỏe tâm thần của giới trẻ đang trở thành vấn đề nghiêm trọng trong đại dịch, yêu cầu các chính phủ cần có chiến lược ứng phó. Thạc sĩ Tâm lý Vương Nguyễn Toàn Thiện cho biết nguyên nhân trầm cảm ở thanh thiếu niên chưa được xác định rõ, nhưng bao gồm các yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội. Các yếu tố sinh học có thể liên quan đến gene, chất dẫn truyền thần kinh và rối loạn nhịp sinh hoạt. Các yếu tố tâm lý liên quan đến kỹ năng ứng phó căng thẳng và trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ. Thạc sĩ Hương Lan nhấn mạnh rằng áp lực từ gia đình và trường học cũng là nguyên nhân lớn khiến trẻ dễ mắc trầm cảm và rối loạn lo âu. Việc trẻ tiếp xúc quá nhiều với công nghệ và mạng xã hội cũng làm giảm hoạt động xã hội và thể chất, dẫn đến những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần. Các triệu chứng trầm cảm bao gồm cảm giác buồn bã, mất hứng thú và thay đổi thói quen ăn uống, ngủ. Chuyên gia khuyến cáo cha mẹ cần lắng nghe và quan tâm đến con cái, đảm bảo chúng có chế độ ăn uống và giấc ngủ hợp lý, cùng với hoạt động thể chất để hỗ trợ sức khỏe tâm thần.